Fotoğraf Çekiminde Zaman Kavramı ve Şimşek Fotoğrafı Çekimi "Ders: 11"

Fotoğraf Çekimi Ders 11:                                                                            28.02.2014

***İdeal Fotoğraf Çekimi Için Uygun Ortam ve Saatler***

Teknik ve de yaratıcı imkanlarla bazı olumsuz durumları tolere edebiliyor olsak da, genel olarak en iyi fotoğraflar için "ideal zaman diliminden ve mekandan" sözetmemiz anlamlı olacaktır, şöyle ki; fotoğraf çekimi için en uygun saatlere baktığımızda, "gün doğumu öncesi, sabahın erken saatleri (en çok 10:00-11:00'a kadar), öğleden sonra ikindiye doğru, gün batımı ve gün batımı sonrası "mavi saatlerde" fotoğraf çekimi yaparsak çok daha iyi sonuçlar elde edebiliriz."

Bunun dışında fotoğraf çekimi yapılacak mekanın konumu, mevsim ve mevsimsel ışık alımı vb. gibi birçok coğrafi ve fiziksel detay da fotoğraf çekimi için uygun zaman ve şartlara etki edecektir. Örneğin, Kız Kulesi çekimleri için en uygun dönem Şubat ayı olmakla birlikte, Kapadokya için ise İlkbahar aylarında yapılan çekimler en iyi sonuçları almamızı sağlayacaktır. Fotoğrafını çekeceğimiz konuya ait mevsimsel, coğrafi şartlara göre ışık kurallarını da bilerek en uygun saatleri seçmemiz her zaman için bizlere en iyi sonucu verecektir. 

***Öğlen Güneşinde Portre Çekimi Yapmak Zorunda Kalırsak***

"Zorunda kalırsak" diyorum çünkü genel olarak çekimi biz planlıyorsak, öğle saatlerinde çekim yapmamak en doğru tercih olacaktır ancak zaman zaman bu saatlerde de söz konusu çekimi en iyi şekilde yapmak zorunda kalabildiğimiz de bir gerçek, böyle bir durumda da dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıralayabiliriz:

1)- Mutlaka "ekstra flaş" kullanmalıyız.

2)- Işığı yansıtmak için "yansıtıcı" da kullanmalıyız.

3)- "Işığı süzmemize" yarayacak ekipmanlarımız da olmalı. 

4)- Son olarak fotoğrafı çekilecek "konu/kişi"nin "ışığa göre yönünü" değiştirmeliyiz. (En uygun ve istenen sonuca göre değişiklik yapılmalı.)

***Gece Şimşek Fotoğrafı Nasıl Çekilir?***

ISO	Saniye	Mesafe	Diyafram (f)
100	5-8	1-5 km.	16
100	8-10	5-7 km.	8
100	15-20	7-8 km.	5.6

Tabloda yer alan değerlere göre, (şimşeğin çakma periyodu ve mesafeye göre) en uygun f değeri belirlenir. Bu işlem ardından:

1)- Makine tripoda bağlanır, netlik objektif üzerinden sonsuza ayarlanır. (Genelde 20m. sonrasında netlik sonsuz olur.) 

2)- Makine "bulutlu hava" moduna getirilir.

3)- Örneğin şimşek 8 saniyede bir çakıyorsa ilk 4 saniye ardından deklanşöre basıp, basılı tutulur ve şimşek çaktığı anda tekrar deklanşöre basılır. (Olası yıldırım tehlikesine karşın bu işlemi kumanda ile yapmak çok daha güvenli olacaktır ve bulutlar tam tepenizdeyse kesinlikle çekimi iptal edin.) :)

4)- Bu çekimi yaparken şimşeğin ikinci kez çakmasını da bekleyebilirsiniz, bu sürede de kumandadan deklanşörü basılı tutmaya devam ediyoruz elbette.

***Bir Soru ve Bir Yanıt*** (Biliyorum bu soruları çok seviyoruz.) :)

Soru: Portre çekimi için 50mm.'lik objektifle elde çekim yaptığımız fotoğraf makinemizin seçili ayarları, pozometre sıfır ve  ISO: 100, f:16 ve E: 1/125 olarak veriliyor. Makinemizin yeni değerleri ne olmalıdır?

Yanıt: Portre çekiminde arka alan biraz fuluğ olmalıdır. "Bu etkiyi yaratabilmek için f değerimizin 5.6 olması yeterli olacaktır." Bize verilen f:16 olduğundan ve 5.6 f değerine ulaşmak için f'de sol tarafa doğru 3 stop ilerlememiz gerekecektir, f ile E ters orantılı olduğundan E'de de 3 stop sağ tarafa ilerliyoruz, pozometremizin tekrar 0 olabilmesi için, bu durumda da yeni E değerimiz 1/1000 olmalıdır. 

Özet olarak makinemizin yeni değerleri; 

ISO: 100

f: 5.6

E: 1/1000 olarak gerçekleşecektir.

Notlar:

*Tepe flaşları stüdyo flaşlarından çok daha iyi sonuç verir. 

*Ortam ışığını ve flaşla aydınlanan kısmı fotoğrafa aktarmak için tepe flaşlarını kullanıyoruz. 

*Tepe flaşları 1/2000, stüdyo flaşları ise 1/125 Enstantane'ye kadar etkilidir. 

*100mm. objektif ile Bokeh çekimi yapabiliriz. (NAD dışında kalan noktasal ışık kaynaklarına istediğimiz şekli verebiliriz. (Bkz: "Ders: 7 Çekim Teknikleri" dersinde gördüğümüz "Bokeh Tekniği") 

*Filmleri mutlaka buzdolabında saklamalıyız. 

*Fotoğrafı banyo ederken herhangi bir siyah noktayı çekip bırakarak filmin bayat olup olmadığını anlayabiliriz, bu işlem ardından renk geçişi olursa film bayattır.

*Orta format profesyonel digital fotoğraf makinelerinin fiyatları 13.000$ ile 40.000€ arasında değişmektedir. 

*Analog makine almayı düşünürsek (film ile çekim yapabilmek için) objektifine dikkat etmeliyiz. Bu makinelerde en önemli nokta objektiftir. (Mamia RB 67 analog makine stüdyo fotoğrafçıları için iyi ve önerilen bir marka/modeldir.) 

***Fotoğraf Makinesi Olmadan Fotoğraf Çekimi***

Bunun için çeşitli yollar olmakla birlikte kısaca özetlememiz gerekirse;

1)- Metal kutu içini tamamen siyaha boyayarak ön tarafına toplu iğne ucu çapında bir delik açıp, kutunun arka iç kısmına ışığa duyarlı malzeme olarak film ya da fotoğraf kartı koyalım, ardından kutunun hiç ışık almamasını sağlayalım. Dışarı çıkıp fotoğrafını çekmek istediğiniz yerin karşısında olacak şekilde kutuyu sabitledikten sonra iğne deliği kadar olan delikten içine ışık girmesini sağlarsanız, (30-40 dakika kadar) içerideki ışığa duyarlı malzeme üzerinde bir negatif görüntü elde etmiş olursunuz ve bu negatif görüntüyü Photoshop'a aktarıp "Ctrl+I" komutu ile pozitife çevirebilirsiniz. 

(Negatiften pozitif görüntü etmenin farklı yöntemleri de mevcuttur.) Fotoğraf makinesi kullanmadan yapılabilen fotoğraf çekim işlemi detaylarına internet üzerinden de ulaşabilirsiniz. 

2)- Yukarıdaki teknik dışında "yarı saydam, saydam ve opak" malzemeler edinip, fotoğraf kartları üzerinde dilediğiniz kompozisyonu oluşturduktan sonra üzerlerine ışık düşürerek de pozlandırma yapmanız mümkün. Bu işlemi ya tamamen karanlık odada ya da sadece kırmızı ışık altında yapabilirsiniz.
Not: Malzemelerin ışık geçirgenliğine göre siyah-beyaz fotoğraf oluşacağından ya "karanlık odada ya da kırmızı ışık altında" çalışıyor olmanız gerekir.

***Fotoğraflarıma Ait Notlar***

1)- Dikilitaş vb. fotoğrafları çekerken fıçı tipi distasyon oluşmamasına dikkat etmemiz gerekir.

2)- Yan yana pencere vb. fotoğrafını çekerken 1/3 alana ve ön tarafa netlik yapılmalıdır.

3)- İnsan vb. figürleri fotoğrafta kesmemiz gerekirse kesinlikle eklem yerlerinden kesmemeliyiz. 

4)- Fotoğraf çektiğiniz alanda zemini kadraja yerleştiremiyorsanız aynı oranda üstten de keserek kadrajınızı ayarlamalısınız. 

5)- Kapı vb. bir nesneyi fotoğraflarken kadrajın yatay değil de dikey konumda olması önemli bir detaydır. 

6)- Genel olarak fotoğraflarda karmaşadan kaçınmak ve mümkün olduğunca yalın bir konu yakalamak önemlidir. (Fotoğraflarınız her zaman sade olmalıdır.) 

7)- Elde çekim yaparken elde çekim kurallarına ve dolayısıyla makinenin titrememesine de özen göstermeliyiz.

8)- Portre çekimi yapıyorsak "arka alanın fuluğ olması önemlidir", "bu etkiyi yaratabilmek için de f değerini genel olarak 5.6 olarak" ayarlamamız yeterli olacaktır. 

9)- Geceleri dışarda yapılan fotoğraf çekiminde f: 8'den fazla kısılmamalıdır. ("Net Alan Derinliği" dışında kalan noktasal ışık kaynaklarında görülen yıldızlanma etkisinin oluşmaması için, ancak bu etki oluşsun istiyorsak diyaframı daha da kısabiliriz.)

Araştırma: Stüdyo flaşları ve tepe flaşları araştırılacak. (Bu konulara daha sonraki derslerde değineceğiz.) 

---Ders Sonu---