Pozometre Hassasiyeti ve Netliğin Matematiği ''Ders: 10''

Fotoğraf Çekimi Ders 10:                                                                         24.01.2014                                      

"Fotoğraflarınız iyi değilse, konuya yeterince yakın değilsinizdir." (Robert Capa)

***"Eş Değerlilik Yasası"nda Pozometre Hassasiyeti***

f: 1.2, 1.4, 1.8, 2.8, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22, 38, 42...

  <===========>                      <=========>

E: Bulb, 30", 15", 8", 4", 2", 1/2", 1/4", 1/8", 1/15", 1/30", 1/60", 1/125", 1/250", 

   <=============>

1/500", 1/1000", 1/2000", ...

             <=============>

*Kullandığımız fotoğraf makinelerinde 3.5 f ve (<= sol tarafında kalan bir f değeri ile) pozlandırma yaptığımızda ışık olduğundan daha fazla etki edecektir, (f'de <= sol tarafa gidildikçe diyafram açıklığı arttığı için makinenin içine giren ışık miktarı da artar.) Bu nedenle 0.5 stop kadar az (-) pozlandırma yapmamız gerekir. 

*Pozometre hassasiyeti, benzer şekilde 16 f ve (=> sağ tarafında kalan bir f değeri ile ) pozlandırma yaptığımızda ışık daha az etki edecektir, (f'de => sağ tarafa gidildikçe diyafram kısıldığından makinenin içine giren ışık miktarı azalır.) Bu nedenle de 0.5 stop kadar fazla (+) pozlandırma yapmamız gerekir.

*4" fazla pozlandırma yapılıyorsa (E'de <= sol tarafa doğru ilerliyorsak) içeri giren ışık miktarı artar, bu durumda da 0.5 stop (-) pozlandırma yapmamız gerekir.

* 1/1000 enstantaneden sonra 0.5 stop (+) pozlandırma yapılması gerekir. 

*Fotoğraf çekerken diyaframı max. 22 olana kadar kısabilirsiniz, ancak f'i 22'den fazla kısmamamız gerekir, f'i 22 değerinden daha fazla kısarsak (=> f'de sağ tarafa doğru ilerlersek) "Net Alan Derinliği" daha da artar ancak bu kez de fotoğrafta ışık alan ve almayan alan birbirine karışır, dolayısıyla da keskinlikte sıkıntı yaşanır. Bu nedenle en iyi "Net Alan Derinliği" ve "Keskinlik" için f'in 16 ya da max. 22 olması önemli bir detaydır. 

***Pozometre Ara Değer***

...-3, -2, -1, 0, +1, +2, +3,...

                  Δ

*Fotoğraf makinelerinizde bulunan pozometre değerleri yukarıda göründüğü gibi ilerler, her bir değer 1 stopluk ilerlemeye eşit olmakla birlikte, iki değer arasında üç ara değer daha bulunmaktadır, bu ara değerler çoğu fotoğraf makinesinde (''') ile gösterilir. 

***Netlik***      

*Netlik önde bir birim, arkada iki birim olarak ilerler, aşağıda görsel olarak da bunu görebilirsiniz.

                          Konu

                             Ι

   []ο              ο------ο------ο------ο  - -> Netliğin bitimi, uzak mesafe.

                      <--Hiper Focal -->
                             Mesafe                                           

                     Ι

                     Ι

                    V

       Netliğin başlangıcı, 

           yakın mesafe.

***Netliğin Matematiği***

                                    Odak Uzaklığı x Odak Uzaklığı

Hiper Focal Mesafe = ----------------------------------------------------

                                             f Değeri x CCO

CCO (Bulanıklık Dairesi): Full frame fotoğraf makinelerinde 0,025 digital fotoğraf makinelerindeyse 0,023 olarak alınan sabit değerdir, "bulanıklık dairesi" olarak adlandırılır. Fotoğraf makinesinin markasına ve formatına göre bu değer değişmektedir. 

                          Hiper Focal Mesafe x Mesafe

Yakın Mesafe = ------------------------------------------------

                          Hiper Focal Mesafe + Mesafe

                         Hiper Focal Mesafe x Mesafe

Uzak Mesafe = -------------------------------------------------

                         Hiper Focal Mesafe -  Mesafe

Not: Formüllerin pay ve paydasında yer alan "Mesafe" fotoğraf makinesi ile konu arasındaki mesafedir. Hiper focal mesafe ise; önde bir, arkada üç birim olan netliğin cm. veya m. cinsinden değeridir. 

Yukarıdaki formülleri daha çok görüntü yönetmenleri kullanır, ancak netliğin hangi bölgede oluştuğunu hesaplayabilmek ve konunun fotoğrafını çekerken buna göre planlama yapabilmek için bu formülleri bilmemiz önemlidir. Alternatif olarak "Kelly Döner Cetveli" üzerinden de kullanacağımız değerlere hazır olarak ulaşmak mümkündür. 

*Sabit nesnelerin fotoğrafını çekerken mutlaka "Net Alan Derinliği"ni kullanmalıyız. 

"Fotoğraflarınız iyi değilse, konuya yeterince yakın değilsinizdir." (Robert Capa)

Robert Capa, dünyaca ünlü savaş fotoğrafçısı olmasının yanında, bu söz söylediği son söz olmuştur.

Not: Siyah-Beyaz fotoğraf kartlarını/filmlerini kırmızı ışık altında banyo edebilirsiniz. Renkli fotoğraflarda ise karanlık odada hiç ışık olmaması gerekir.

Ödev-Araştırma: 

1)- "Yağmurdan Önce" filmini izleyebilirsiniz. Sırp bir fotoğrafçının hayatını anlatıyor, Kosova ile ilgili bir film.

2)- "Tanrı Kent" filmini izleyebilirsiniz. Getto'larda yaşayan bir çocuğun çeteler ve polis arasındaki çatışmaları fotoğraflarla belgelendirdiği bir hayat hikayesi.

3)-"Sebastião Salgado"nun fotoğraflarını inceleyebilirsiniz. Brezilya'lı sosyal belgesel fotoğrafçısı ve foto muhabiri olan Salgado'ya yöneltilen en büyük eleştirilerden biri; "trajedi fotoğrafları çekmemesi yönünde olmuştur." Fotoğraflarında estetik değerlere oldukça dikkat eden Salgado'nun çektiği trajedi fotoğrafları bile, bu estetik karşısında gölgede kalmaktadır. 

4)- National Geopraphic kanalında yayınlanan "Akıl Oyunları" belgeselini izleyebilirsiniz.

5)- Savaş Fotoğrafçılığı'na ilgi duyuyorsanız "Robert Capa"nın hayatını ve fotoğraflarını inceleyebilirsiniz.

6)- National Geopraphic'in "Digital Fotoğraf Okulu" (2 ve 4 CD'lik) setini internetten araştırabilirsiniz.

---Ders Sonu---

Belgesel Fotoğrafçılığı ''Ders: 9''

Fotoğraf Çekimi Ders 9:                                                                                17.01.2014

***Belgesel Fotoğrafçılığı***

Belgesel fotoğrafçılığı alanında çalışmak isterseniz en basit ve temel bir yol haritası ile işe başlayabilirsiniz.

1- Konu belirlenir.

2- Konu hakkında araştırma yapılır. (Seçilen konuda daha önce neler yapılmış, ne eksik kalmış ne fazla, biz farklı olarak ne yapmayı planlıyoruz vs.)

3- Çekim yapılacak mekan belirlenir. (Mekanın konuya uygunluğu vs.) 

4- Zaman planı yapılır. (Çekim ne zaman, hangi mevsimde yapılacak ve ne kadar sürede tamamlanacak vs.) 

5- Ekipman belirlenir ve hazırlanır. (Çekimde kullanılacak tüm ekipmanların tespit edilmesi ve hazırlanması vs.)

6- Çekim için gerekli izinlerin alınması. 

Yukarıdaki 6 maddenin ön çalışmasını yaptıktan sonra gerekli olan bütçeyi hesaplayabilirsiniz ve hemen ardından da kaynak arayışına girişebilirsiniz. Önemli olan nokta; eğer sponsor kullanacaksanız ya da bu çekimi bir müşteriye yapıyorsanız yukarıdaki proje aşamalarına eksiksiz hazırlanmanızdır, aksi durumda zamanlamada yapacağınız basit bir hata bile çekimin hedeflenen bitiş tarihinden sapmasına neden olabilir, bu da sunduğunuz bütçenin dışına çıkılmasına neden olur. Böyle bir durumda da, sponsorunuz projeden vazgeçebilir, ya da müşterinizi kaçırabilirsiniz, her iki durumda da çekim iptal olacaktır.
Not: ''Belgesel Fotoğrafçılığını'' daha detaylı incelemek isterseniz ''Fotopanorama360''ı önerebilirim. (Bkz:http://fotopanorama360.com/belgesel-fotografcilik-nedir-nasil-yapilir/)

İzlemenizi Önerdiğim Belgeseller:

*"Savaş Fotoğraf Sanatçısı" "James Nachtwey"ın hayatı.

*"The Fall" Türkçe çevirisiyle "Düşüş" filmini de izleyebilirsiniz. Film 2006 yapımı ve çekimi 7 yıl sürmüş, filmde tüm kompozisyon kurallarının kullanıldığını da görebilirsiniz, Türkiye'de çekimi yapılan sahneleri de mevcut. Yönetmeni, "Tarsem Singh"

*"National Geographic Fotoğrafçıları" belgeselini de izleyebilirsiniz. 

***Fotoğrafın Matematiği*** 

Hayatın her alanı matematik ve matematikten kaçış yok. :) Bakalım manuel ayarların matematiksel problemlerinde nasılsınız? 

ISO: 100,200,400,800,1600,3200,6400, 12800...  [ (-) <= Işık=> (+) ] (Pozometre referans noktası)

f: 1.2,1.4,1.8,2.8,4,5.6,8,11,16,22,38,42   [ (+) <= Işık=> (-) ] (Pozometre referans noktası)

E: Bulb,30",15",8",4",2",1/2",1/4",1/8",1/15",1/30",1/60",1/125",1/250",1/500", 1/1000",1/2000", 1/4000'',1/8000'',... [ (+) <= Işık=> (-) ] (Pozometre referans noktası)

Soru 1: 300mm.'lik objektifle elde çekim yapılırken fotoğraf makinesinin ayarları ISO:400, f:5.6 (max.) E: 1/60" olarak veriliyor. Fotoğraftan en iyi sonucu alabilmek için fotoğraf makinemizin yeni ayarları ne olmalıdır? 

Yanıt: Elde çekim kurallarına göre 300mm.'lik objektifle çekim yaparken E: 1/500" olarak belirlenir, verilen ayarlara göre E'de 3 stop sağa kaymış oluyoruz. E ile f ters orantılı olduğundan f değerini de 3 stop sola kaydırmamız gerekir ancak f max. 5.6 olabildiğinden bu 3 stopluk farkı ISO ayarlarından düzenleyebiliriz. Özetle ISO'da 3 stop sağa ilerlememiz ışığı arttırmak için yeterli olacaktır. Sonuç olarak fotoğraf makinemizin yeni ayarları; 

ISO: 3200

E:1/500"

f:5.6  olmalıdır. 

Soru 2: 8X ve 4X'lik iki adet filtremizle birlikte fotoğraf makinemizin seçili ayarlarının f:5.6, E: 1/30" ve ISO:100 olduğunu varsayalım. Fotoğrafı çekerken 4" pozlandırma yapmamız isteniyor, makinemizin f max. değerinin de 16 olduğu biliniyor. Bu durumda fotoğraf makinemizin yeni ayarları ne olur? 

Yanıt: 4" pozlandırma yapmamız istendiği için E'de 6 stop sol tarafa hareket etmemiz gerekecektir, bu durumda da E ile f ters orantılı olduğundan f'de de 6 stop sağ tarafa ilerlememiz gerekecektir ancak f:16 (max) değer alabildiğinden f'de 3 stop ilerleyebiliriz. Fark olan 3 stop ilerlemeyi de ISO'da gerçekleştirirsek ISO:800 olacaktır. Bu durumda filtre kullanmamıza da gerek kalmayacaktır. Sonuç olarak fotoğraf makinemizin yeni ayarları; 

ISO: 800

f:16

E:4" olmalıdır.

Soru 3: Fotoğraf makinemizin seçili ayarları ISO:800, f:5.6 ve E:8" olarak verilmektedir. Bizden istenen, ISO:100 ve f:22 değerine göre pozlandırma yapmamız. Bu durumda fotoğraf makinemizin yeni ayarları ne olur?

Yanıt: f:5.6 degeri bize verilmesine karşın f:22'de çekim yapmamız isteniyor bu durumda f'de 4 stop sağ tarafa (-) yönde ilerlemiş oluyoruz. Bize verilen ISO:800 ve ISO:100' de çekim yapmamız istendiğinden 3 stop da ISO'da sol tarafa (-) yönde ilerlemiş olduk. Özetle (-) yönde toplam 7 stop ilerlemiş olduk. E'de de 7 stop ilerlersek E:960" olarak manuel pozlandırma yapılması gerekecektir. (Bu da 16 dakikalık bir pozlandırma demek oluyor.)
Önemli Not: Enstantane Bulb değerinin 30'' ardından (<= sola doğru), 60'', 120'' , 240'' , 480'' , 960'' , 1920'' ... ve katları şeklinde ilerlediğini biliyor olmamız da manuel sürelerin hesaplanmasında önemli bir detaydır.

Soru 4: 300mm.'lik objektifle elde yapacağımız çekim için fotoğraf makinemizin seçili ayarları ISO:100, f:2.8 ve E:1/125" olarak verilmektedir ve f:8 değerinde çekim yapmamız isteniyor. Bu durumda fotoğraf makinemizin yeni ayarları ne olmalıdır?

Yanıt: Elde çekim kurallarına göre E:1/500" olması gerekecektir, bu durumda E'de 2 stop sağa ilerlememiz gerekecektir. Bu durumda da f:1.4'e denk gelecektir. f:8 değerine ulaşmak için f'de 5 stop sağa ilerlememiz gerekecek ve yeni oluşan bu 5 stopluk farkı da E ile kapatamayacağımızdan (elde çekim kurallarına göre) 5 stop ISO'da ilerlememiz gerekecektir, bu durumda da ISO:3200 olacaktır. Sonuç olarak fotoğraf makinemizin yeni ayarları;

ISO: 3200

E:1/500"

f:8 olmalıdır.

***Digital ve Analog Makineler***

*Film kullanılan eski fotoğraf makineleri digital makinelere göre çok daha verimlidir. 

*Digital fotoğraf makinelerinde max. 2 stopluk pozlandırma hatalarını düzeltebilirsiniz, örneğin (-) 3 stopluk pozlandırmayı digital makinelerde düzeltme olanağımız yoktur. 

Film kullandığımız fotoğraf makinelerinde kullanılan filme göre de bu durum değişir. Normal filmlerde 5 stoba kadar,  siyah-beyaz filmlerdeyse 7 stoba kadar olan hataları düzeltme/kurtarma olanağımız vardır. 

*Günümüz teknolojisinde digital fotoğraf makinelerinin max. 22-40mp. olmasına karşın film kullandığımız fotoğraf makineleri 60mp. kalitesinde (24X36mm.) görüntü verebilmektedir. 

Notlar:

*Stüdyo kurmayı planlıyorsanız ilk etapta fotoğraf makinesi ve ekipmanları dışında gerekli olan temel araçlardan söz edecek olursak en başta "Gelen Işık Pozometreleri", "Ana Işık Kaynağı" ve "Yardımcı Işıklar"ı sayabiliriz. Ana ışık kaynağımızı güneş gibi düşünürsek en güçlü ışık kaynağımız bu olmalıdır ve diğer yardımcı ışıklar ana ışık kaynağından daha düşük ve farklı farklı güce sahip olmalıdırlar. Yansıtıcı ve ışığı süzecek ekipmanları da unutmamalıyız. :) Colorama yansıtıcı ve süzgüleri oldukça kalitelidir, yardımcı ekipmanları edinirken aklımızda bulunmasında fayda var. 

*Moda fotoğrafçılığı için 7-8 ışık kullanmamız gerekli. Bunların watt'ları da birbirinden farklı olmalıdır. Bu 7-8 ışığı sorunsuz kullanabilmek için de farklı tetikleyicilere sahip olmamız gerekli, her tetikleyici her flaşı/ışığı patlatmayacaktır.

*Portre çekimlerinde tek ışık kullanmak en iyi sonucu verebilir.

*İnternetten çekim teknikleri detaylarına görsel ve anlatımlı olarak ulaşmak isterseniz "Karl Taylor"u takip etmenizi önerebilirim. (Bkz:http://www.karltaylorphotography.co.uk)

*Değişik fotoğraflar çekmek isterseniz ''İznik Sansar Köyü''ne bir ziyaret planlayabilirsiniz. (Teknolojinin hiç girmediği bir köyü fotoğraflamaya hazır olun.)

*Dar açılı objektifler daha uzun ve zayıf gösterirler.

*Işığın önüne yerleştirilen metal petek dokular, ışığın lokal olarak verilmesini sağlar. 

Ödev:

1)- 360 derecelik (3D) ürün fotoğrafı çekilecek. (Ürün seçimi serbest)

2)- "Fotoğrafta Sanal Tur"u araştırabilirsiniz.

3)- "Focus Staking" çekim tekniğini araştırabilirsiniz. (Genellikle Macro çekimlerde kullanılmaktadır.) 

4)- Bira şişesi ve bira fotoğrafı çekimini araştırıp izleyebilirsiniz. (Dersin sonuna gelirken biraz da içki saati.) :)

---Ders Sonu---